در دنیای کار، هر فرد به دلیل فعالیت‌های فیزیکی و ذهنی خود، به تدریج با فرسایش مواجه می‌شود و توانایی‌هایش کاهش می‌یابد. برای جبران این فرسایش و مشکلات ناشی از آن، وزارت کار و تعاون راهکارهایی در نظر گرفته است. یکی از این راهکارها، مزایای پایان خدمت یا سنوات است که در ماده 24 قانون کار به آن اشاره شده است. در ادامه، پارس حسابان به بررسی دقیق نحوه محاسبه سنوات خدمت و الزامات قانونی مرتبط با آن خواهد پرداخت.
حق سنوات و شرایط تعلق آن
حق سنوات یکی از مزایای قانونی است که به همه کارمندان تعلق می‌گیرد و کارفرما ملزم به پرداخت آن است. یکی از تصورات نادرست رایج درباره حق سنوات این است که در صورت ترک کار، کارگر از دریافت آن محروم می‌شود. در واقع، حتی اگر کارگر محل کار خود را ترک کند، حق سنوات به او تعلق می‌گیرد و باید محاسبه و پرداخت شود. ذکر چنین شرطی در قرارداد نیز غیرقانونی است و می‌تواند برای کارفرما عواقب سنگینی به همراه داشته باشد.
نحوه محاسبه سنوات و مرخصی سال 1403 به همراه فرمول جدید
در سال 1403، محاسبه سنوات براساس حقوق پایه روزانه فرد و تعداد روزهای کارکرد او صورت می‌گیرد. برای این محاسبه، حقوق پایه روزانه در تعداد روزهای کارکرد ضرب می‌شود و سپس نتیجه بر 365 تقسیم می‌گردد تا مبلغ سنوات سالانه فرد مشخص شود. این روش برای تمامی کارگران یکسان است و در صورت وجود سنوات از سال‌های گذشته، مبلغ سنوات سال‌های قبل به سنوات 1403 افزوده شده و در پایان کار به فرد پرداخت می‌شود.
سنوات پرداختی در سال 1403، در واقع به سنوات سال 1402 مربوط می‌شود. برای محاسبه دقیق سنوات، معمولاً حقوق روزانه ثابت فرد در تعداد روزهای کارکرد سالانه او ضرب می‌شود و نتیجه نهایی به‌عنوان سنوات تعیین می‌گردد. همچنین، تغییراتی در قانون عیدی و سنوات سال 1403 اعمال شده است. برای افرادی که حداقل یک سال سابقه کار در مجموعه‌ای دارند، پایه سنوات روزانه 7 هزار تومان تعیین شده است. این مبلغ در ماه به حدود 210 هزار تومان می‌رسد و در فیش حقوقی کارگران به‌طور جداگانه ثبت می‌شود.
تفاوت پایه سنوات و حق سنوات و شرایط دریافت آن‌ها
پایه سنوات مبلغی است که برای کارگران در نظر گرفته می‌شود. این مبلغ به حداقل حقوق کارگران اضافه شده است. و به‌عنوان جبران کمبود حقوق توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود. قانون پایه سنوات اولین‌بار در سال 1370 تصویب شد و از آن زمان برای کارگران رسمی و غیررسمی که قرارداد دارند یا حتی قرارداد ندارند، اعمال می‌شود.
بر اساس بخشنامه وزارت کار در سال 1392، تفاوتی بین قراردادهای رسمی و غیررسمی برای پرداخت سنوات وجود ندارد. همه کارگران، حتی کسانی که تسویه‌حساب کرده‌اند یا فاصله‌ای در کارکردشان وجود دارد، همچنان مشمول دریافت پایه سنوات هستند.
در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل اجرایی شده است، پایه سنوات بر اساس فرمول مشخص وزارت کار واریز می‌شود. اما در صورت نبود چنین طرحی، کارگرانی که حداقل یک سال سابقه کار در کارگاه دارند، مشمول دریافت حق سنوات خواهند شد.
تفاوت اصلی بین پایه سنوات و حق سنوات این است که پایه سنوات به‌عنوان بخشی از حقوق ماهانه به کارگران تعلق می‌گیرد، در حالی که حق سنوات یا مزایای پایان کار به ازای هر سال کارکرد، معادل یک ماه حقوق بوده و در زمان قطع همکاری به کارگر پرداخت می‌شود.
پایه سنوات به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
پایه سنوات به تمام کارگران مشمول قانون کار، چه رسمی و چه غیررسمی، تعلق می‌گیرد. براساس بخشنامه وزارت کار در سال 1392، کارفرمایان موظف هستند این مبلغ را به تمامی کارگران پرداخت کنند. برخلاف تصور اشتباه، پایه سنوات تنها به حداقل‌بگیران تعلق ندارد و تمام کارگرانی که سال اول کاری خود را تمام کرده‌اند، از سال دوم مشمول پایه سنوات می‌شوند. پایه سنوات باید به‌صورت ماهانه و به‌عنوان بخشی از حقوق پایه پرداخت شود و نباید به‌صورت یکجا در پایان قرارداد یا سال پرداخت گردد.
نکات مهم بخشنامه شورای عالی کار درباره پایه سنوات و حق سنوات
در بخشنامه شورای عالی کار نکات مهمی درباره پایه سنوات و حق سنوات ذکر شده که باید به آن‌ها توجه شود:
پایه سنوات شامل دانشجویان و دانش‌آموزانی که در مشاغل تابستانی فعالیت می‌کنند، نمی‌شود. همچنین، پایه سنوات با سنوات خدمت یا پاداش پایان کار تفاوت دارد. بر اساس ماده 24 قانون کار، کارفرما موظف است در پایان کار، معادل آخرین حقوق کارگر را به‌عنوان پاداش پایان کار پرداخت کند.
در سال 1403، میزان پایه سنوات روزانه 70,000 ریال تعیین شده است. که به صورت روزانه محاسبه و در پایان سال به حساب کارگران واریز می‌شود. همچنین، تغییر کارفرما تأثیری بر سنوات ندارد و کارفرمای جدید نیز موظف است سنوات کارگرانی را که بیش از یک سال سابقه کار دارند، پرداخت کند.
به کارگران فصلی نیز، متناسب با مدت زمان کارکردشان، سنوات تعلق می‌گیرد. برای محاسبه دقیق سنوات کارگران فصلی، باید به تبصره‌های خاص این نوع کارگران مراجعه شود. اگر کارگری در سال 1403 چهارمین سال همکاری خود را با یک مجموعه بگذراند، علاوه بر پایه سنوات این سال، مبلغ سنوات سال‌های گذشته نیز به‌صورت تصاعدی محاسبه و به او پرداخت می‌شود.
در هر شرایطی، کارفرما موظف به پرداخت سنوات است، حتی اگر این سنوات برای یک روز کارکرد باشد.
سخن پایانی
حق سنوات و پایه سنوات از حقوق قانونی هر کارگری است و آگاهی از نحوه محاسبه و شرایط پرداخت آن برای هر کارفرما و کارگر بسیار اهمیت دارد. با رعایت دقیق قوانین مربوط به سنوات، شما می‌توانید از حقوق خود به بهترین نحو بهره‌مند شوید. مجموعه پارس حسابان با تجربه‌ای گسترده در زمینه حسابداری و مالی، این خدمات را به شما ارائه می‌دهد و در محاسبه دقیق سنوات و سایر امور مالی همراه شما خواهد بود.
سوالات متداول
سنوات چیست؟
سنوات پاداشی است که کارفرما در پایان قرارداد، قطع همکاری یا در پایان یک سال کاری (365 روز)، به کارمند پرداخت می‌کند. این مبلغ به عنوان «مزایای پایان خدمت» یا «مزایای پایان کار» نیز شناخته می‌شود.
آیا حق سنوات مشمول مالیات می‌شود؟
حق سنوات در صورتی که به‌طور کامل در پایان قرارداد و همزمان با تسویه حساب کارمند پرداخت شود، شامل مالیات نمی‌شود.
چگونه سنوات کارگران محاسبه می‌شود؟
محاسبه سنوات برای کارگران و کارمندان مشابه است و بر اساس فرمولی انجام می‌شود که مزد ثابت روزانه فرد در تعداد ماه‌های کارکرد ضرب می‌شود و سپس تقسیم بر 12 می‌گردد تا مبلغ سنوات مشخص شود.