انواع مشوق های مالیاتی

دولت‌ها برای حمایت از کسب‌وکارها، جذب سرمایه‌گذاری و تقویت رشد اقتصادی از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها مشوق‌های مالیاتی است. انواع مشوق های مالیاتی شامل تخفیف‌ها، معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی می‌شود که به منظور کاهش بار مالیاتی شرکت‌ها و افراد ارائه می‌شود.

این سیاست‌ها می‌توانند در بخش‌های مختلف اقتصادی، مانند تولید، صادرات، تحقیق و توسعه، و جذب سرمایه خارجی اعمال شوند. هدف اصلی از ارائه مشوق‌های مالیاتی، تحریک فعالیت‌های اقتصادی، افزایش اشتغال و رشد پایدار است.

با این حال، در کنار مزایای مشوق‌های مالیاتی، چالش‌هایی مانند احتمال سوءاستفاده یا کاهش درآمدهای دولت نیز وجود دارد. در این مقاله از شرکت پارس حسابان، به بررسی انواع مشوق‌های مالیاتی، تأثیر آن‌ها بر کسب‌وکارها و اقتصاد، و راهکارهای بهینه‌سازی این سیاست‌ها می‌پردازیم.

مشوق‌های مالیاتی چیست؟

پرداخت مالیات در مهلت‌های مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم و از طریق سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir، یکی از تکالیف اصلی مودیان است تا از جرایم مالیاتی جلوگیری کنند. با این حال، با وجود این الزام و شدت جرایم مالیاتی، گاهی مودیان به دنبال فرار مالیاتی هستند یا به دلیل بار مالیاتی، از راه‌اندازی کسب‌وکار اقتصادی اجتناب می‌کنند.

مالیات‌هایی نظیر مالیات بر درآمد، مالیات بر عملکرد، مالیات بر اجاره و سایر انواع آن، از منابع مهم درآمد دولت و از محرک‌های اصلی رونق اقتصادی کشور به شمار می‌آیند. بنابراین، فرار مالیاتی یا اجتناب از راه‌اندازی کسب‌وکار، اثرات منفی زیادی بر اقتصاد کشور دارد.

به منظور مقابله با این مشکلات، دولت مشوق‌های مالیاتی را طراحی کرده است. این مشوق‌ها شامل تخفیف‌ها، تشویق‌ها و بخشودگی جرایم مالیاتی هستند و هدف آن‌ها ترغیب مودیان به پرداخت به‌موقع مالیات و راه‌اندازی کسب‌وکار اقتصادی است تا هم اقتصاد کشور رونق یابد و هم منابع درآمدی دولت پایدار بماند.

مشوق‌های مالیاتی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

در پاسخ به این پرسش که مشوق‌های مالیاتی به چه کسانی تعلق می‌گیرد، باید گفت: طبق قانون مالیات‌های مستقیم، دولت محدودیتی برای بهره‌مندی از مشوق‌های مالیاتی قائل نشده است. بنابراین، تمامی مودیان حقیقی و حقوقی، فارغ از نوع فعالیت یا گروه‌بندی مشاغل، در صورت رعایت شرایط لازم، می‌توانند از انواع مشوق‌های مالیاتی بهره‌مند شوند.

• به طور مشخص، هر شخص حقیقی یا حقوقی که:
• مالیات خود را در موعد مقرر و قبل از سررسید پرداخت کند،
• یا برای سه سال متوالی دفاتر مالیاتی خود را نگهداری کرده و این دفاتر توسط سازمان امور مالیاتی تأیید شده باشند،

می‌تواند از تخفیف‌ها، بخشودگی‌ها و سایر مشوق‌های مالیاتی استفاده کند.

در ادامه به بررسی انواع مشوق‌های مالیاتی، شرایط بهره‌مندی از آن‌ها و مواد قانونی مرتبط در قانون مالیات‌های مستقیم خواهیم پرداخت تا مودیان حقیقی و حقوقی بدانند چگونه می‌توانند مالیات کمتری پرداخت کنند یا از امتیازات مالیاتی برخوردار شوند.

انواع مشوق‌های مالیاتی

مشوق‌های مالیاتی ابزاری است که دولت‌ها برای تشویق مودیان به پرداخت به موقع مالیات، جلوگیری از فرار مالیاتی و رونق کسب‌وکارها ارائه می‌کنند. طبق قانون مالیات‌های مستقیم، این مشوق‌ها شامل سه دسته اصلی می‌شوند:

۱. تخفیفات مالیاتی

مودیانی که حداقل سه سال متوالی دفاتر قانونی خود را به‌درستی نگهداری کنند و مالیات متعلقه را بدون مراجعه به هیئت‌های حل اختلاف پرداخت کرده باشند، می‌توانند ۵ درصد اصل مالیات سه سال مذکور را به عنوان جایزه خوش‌حسابی دریافت کنند. این تخفیف شامل مودیان حقیقی و حقوقی می‌شود و هدف آن تشویق به نظم در ثبت و نگهداری دفاتر و پرداخت به موقع مالیات است.

۲. تشویقات مالیاتی

مودیانی که مالیات خود را قبل از سررسید مقرر پرداخت کنند، مشمول تشویق مالیاتی می‌شوند. مطابق ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم، ۴ درصد از مالیات پرداختی قبل از موعد به عنوان جایزه خوش‌حسابی از بدهی مالیاتی آن‌ها کسر می‌شود. این تشویق نیز به مودیان حقیقی و حقوقی تعلق می‌گیرد.

۳. تخفیف جرایم مالیاتی

در صورتی که مالیات پس از مهلت مقرر پرداخت شود، مودی مشمول جریمه خواهد بود. اما در صورت تقسیط و پرداخت اقساط جریمه در مهلت مقرر، نیمی از جریمه بخشوده می‌شود. این مشوق نیز برای کاهش بار مالیاتی و ترغیب به پرداخت اقساط به موقع در نظر گرفته شده است.

شرایط استفاده از مشوق‌های مالیاتی

برای بهره‌مندی از مشوق‌های مالیاتی و کاهش بار مالیاتی، مودیان حقیقی و حقوقی باید شرایط زیر را رعایت کنند:

• ارائه مدارک به مدت سه سال متوالی

مطابق ماده ۱۸۹ قانون مالیات‌های مستقیم، مودی باید ترازنامه، حساب سود و زیان، دفاتر و مدارک مالیاتی خود را حداقل سه سال متوالی به سازمان امور مالیاتی ارائه دهد و مدارک مورد تأیید سازمان قرار گیرند.

• پرداخت مالیات در مهلت مقرر بدون مراجعه به هیئت‌های حل اختلاف

پس از پذیرش مدارک، مودی باید مالیات متعلقه را به موقع و بدون مراجعه به هیئت‌های حل اختلاف پرداخت کند تا مشمول جایزه خوش‌حسابی شود.

• پرداخت علی‌الحساب قبل از سررسید مقرر

طبق ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم، مودی می‌تواند با پرداخت مالیات عملکرد یا سایر مالیات‌ها قبل از موعد مقرر، از جایزه تشویقی پرداخت زودهنگام بهره‌مند شود.

• پرداخت اقساط جرایم مالیاتی در موعد مقرر

همچنین، مودیانی که اقساط جرایم مالیاتی خود را در زمان مقرر پرداخت کنند، نصف جریمه مربوطه بخشوده خواهد شد و از این تشویق بهره‌مند می‌شوند.

نکته: جایزه یا تخفیف تعلق گرفته به عنوان مشوق مالیاتی مشمول مالیات نخواهد شد و مستقیماً از مالیات متعلقه کسر می‌گردد.

تفاوت مشوق مالیاتی با معافیت مالیاتی

معافیت مالیاتی: طبق مواد ۱۳۲ تا ۱۴۶ قانون مالیات‌های مستقیم، به فعالیت‌ها یا مناطق خاص مانند کشاورزی، صیادی و صنایع منتخب تعلق می‌گیرد و برای همهٔ مودیان قابل استفاده نیست.

مشوق مالیاتی: برای تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که شرایط مشخصی را رعایت کنند، قابل بهره‌برداری است و محدودیت خاصی برای استفاده از آن‌ها وجود ندارد.

به بیان ساده، معافیت مالیاتی محدود و ویژه است، اما مشوق مالیاتی عمومی و در دسترس مودیانی است که به موقع مالیات خود را پرداخت کنند و شرایط قانونی را رعایت نمایند.

کلام آخر

مشوق‌های مالیاتی ابزاری مؤثر برای حمایت از کسب‌وکارها، جذب سرمایه و ارتقای رشد اقتصادی هستند. این تسهیلات که در قالب معافیت، تخفیف یا کسورات مالیاتی ارائه می‌شوند، معمولاً به گروه‌هایی مانند شرکت‌های دانش‌بنیان، صنایع تولیدی و سرمایه‌گذاران اختصاص دارند.

برای بهره‌مندی کامل از این مشوق‌ها، رعایت قوانین مالیاتی، ارائه مدارک معتبر و حفظ خوش‌حسابی ضروری است. به عنوان نمونه، بند ۱۸۹ قانون مالیات‌های مستقیم، مشوقی ویژه برای مودیان خوش‌حساب پیش‌بینی کرده که می‌تواند مالیات سال‌های بعد را کاهش دهد.

اجرای درست و هوشمندانه این سیاست‌ها نه‌تنها به رشد اقتصادی پایدار کمک می‌کند، بلکه شفافیت مالی را نیز افزایش می‌دهد. در این مسیر، استفاده از خدمات تخصصی شرکت پارس حسابان می‌تواند راهگشا باشد. کارشناسان این شرکت با مشاوره مالیاتی، برنامه‌ریزی دقیق و پیگیری قانونی مشوق‌ها، کسب‌وکارها را در بهره‌مندی حداکثری از مزایای مالیاتی همراهی می‌کنند و مسیر رشد اقتصادی را هموار می‌سازند.

سوالات متداول