صورت معاملات فصلی گزارشی است که شرکت‌ها به صورت دوره‌ای، هر فصل تهیه می‌کنند تا اطلاعات مالی و عملکردی خود را به تصویر بکشند. این گزارش شامل جزئیاتی از جمله فروش، سود و زیان، هزینه‌ها و سایر موارد مالی مرتبط با فعالیت‌های شرکت در طول فصل مورد نظر است. هدف اصلی از تهیه این گزارش، ارائه شفافیت مالی به سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، مدیران و دیگر نهادهای اقتصادی است تا آن‌ها بتوانند از وضعیت مالی و عملکرد شرکت در هر فصل آگاه شوند و تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند. شرکت پارس حسابان با ارائه خدمات حرفه‌ای در زمینه تهیه و تنظیم صورت معاملات فصلی، به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا این گزارشات را به دقت و در زمان مناسب تهیه کنند.
تعریف و اهمیت گزارش معاملات فصلی در مالیات
گزارش معاملات فصلی ابزاری سریع و کارآمد برای ارزیابی و پرداخت مالیات توسط اشخاص حقوقی و حقیقی است. این گزارش به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا با دقت بیشتری مالیات خود را محاسبه کرده و از بروز خطاهای مالیاتی جلوگیری کنند. برای این منظور، صاحبان کسب‌وکارهای مشمول باید فهرست معاملات خود را به صورت فصلی در سامانه آنلاین یا آفلاین سازمان امور مالیاتی ثبت کنند.
اگرچه گزارش معاملات فصلی و صورت مالیات بر ارزش افزوده شباهت‌هایی دارند، اما از نظر ماهیت و نحوه دریافت متفاوت هستند. این گزارش به شفاف‌سازی معاملات و مالیات تجار کمک می‌کند، به طوری که مودیان مالیاتی باید علاوه بر پرداخت مالیات معاملات فصلی، مالیات بر ارزش افزوده را نیز تسویه کنند. ارسال این گزارش به سازمان امور مالیاتی به صورت دوره‌ای و در فواصل سه‌ماهه الزامی است و تهیه و تنظیم آن باید با رعایت استانداردها و مقررات خاص انجام شود. برای آشنایی با نحوه پرداخت مالیات فصلی برای هر کد اقتصادی، ادامه مطلب را مطالعه کنید.
قوانین و مهلت‌های ارسال گزارش معاملات فصلی در ایران
قوانین مربوط به گزارش معاملات فصلی در نظام مالیاتی ایران به وضوح تعیین شده است. مشمولین و معافیت‌های مالیاتی به طور دقیق تعریف شده‌اند و این قوانین مبنای ارسال یا عدم ارسال گزارشات فصلی محسوب می‌شوند. در صورت عدم ارسال به موقع این گزارش‌ها، مشمول جریمه‌های مالی خواهید شد.
بر اساس ماده ۱۶۰ قانون مالیات‌های مستقیم، عدم ارسال به موقع گزارش فصلی می‌تواند منجر به جریمه‌ای معادل ۱٪ از میزان معاملات شما شود. مهلت ارسال گزارشات فصلی تا ۴۵ روز پس از پایان هر فصل تعیین شده است. به عنوان مثال، مهلت ارسال گزارش معاملات فصلی تابستان تا پایان روز ۱۵ آبان است. جدول زیر به شما در تعیین زمان‌بندی ارسال گزارش معاملات فصلی کمک می‌کند:
- مهلت ارسال معاملات فصلی بهار: ۱۴ مرداد
- مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان: ۱۵ آبان
- مهلت ارسال گزارشات فصلی پاییز: ۱۵ بهمن
- مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان: ۱۴ اردیبهشت
برای جلوگیری از مشمول شدن در جریمه‌ها، به این مهلت‌ها توجه داشته باشید.
مشمولین ارسال گزارش معاملات فصلی و الزامات آن
گزارش معاملات فصلی برای مشمولین خاصی الزامی است که باید در طی بازه زمانی مشخص، صورت معاملات فصلی خود را تهیه و در سامانه مربوطه بارگذاری کنند. بر اساس قانون صورت معاملات فصلی (ماده 169)، سه گروه زیر ملزم به ارسال این گزارش‌ها هستند:
اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)
اشخاص حقیقی (مشاغل) گروه اول
صاحبان مشاغل مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده
کسانی که مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده نیستند، نیازی به ارسال گزارش معاملات فصلی ندارند. مشاغل گروه اول شامل موارد زیر می‌شوند:
صادرکنندگان و واردکنندگان کالا و خدمات (دارندگان کارت بازرگانی)
کارخانه داران، واحدهای تولیدی و معادن
صاحبین هتل‌ها (سه ستاره و بالاتر)
صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی
صرافی‌ها
صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای
این افراد باید با در دست داشتن مدارکی نظیر اطلاعات هویتی و مکانی، مجوزهای فعالیت اقتصادی، تعیین میزان درآمد مالیاتی و معافیت‌ها، موجودی کالا در ابتدا و انتهای دوره، صورتحساب سود و زیان، ترازنامه، اطلاعات شرکا و سهامداران و اطلاعات حساب‌های بانکی تجاری، نسبت به تکمیل اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند.
اطلاعات ضروری در گزارش معاملات فصلی
مودیان مالیاتی ملزم به ثبت و گزارش کلیه اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادهای خود در صورت معاملات فصلی (ماده 169) هستند. این اطلاعات بر اساس نوع معامله یا قرارداد ممکن است متفاوت باشد، اما برخی از اطلاعات کلیدی که باید در تمامی گزارش‌ها درج شوند عبارتند از:
اطلاعات هویتی و مکانی طرفین معامله: شامل نام، نشانی و اطلاعات تماس.
مجوزهای فعالیت طرفین معامله: مستندات قانونی که فعالیت‌های تجاری طرفین را تأیید می‌کند.
جزئیات معاملات و قراردادها: شامل نوع و مبلغ معامله.
اطلاعات مالی و پولی: شامل جزئیات مربوط به پرداخت‌ها و شرایط اعتباری.
اطلاعات دارایی‌ها و املاک: شامل نقل و انتقال دارایی‌ها و املاک مرتبط با معامله.
موارد مرتبط با مالیات بر ارزش افزوده: شامل مبلغ مالیات بر ارزش افزوده مربوط به معاملات.
علاوه بر این، برای معاملات صادرات و واردات، درج اطلاعاتی نظیر ارز مورد استفاده، نرخ برابری آن، شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی و شماره اختصاصی اشخاص خارجی طرف قرارداد (برای واردات) الزامی است. ثبت دقیق و کامل این اطلاعات در گزارشات، به شفافیت و صحت گزارشات مالی کمک می‌کند و از بروز مشکلات مالیاتی جلوگیری می‌نماید.
موارد غیرضروری برای درج در صورت معاملات فصلی
طبق ماده 13 قانون مالیات‌های مستقیم، برخی موارد نیازی به ذکر در گزارش معاملات فصلی ندارند. این موارد شامل موارد زیر است:
خرید و فروش و سود اوراق بهادار: معاملات مربوط به اوراق بهادار و کارمزدهای مرتبط.
خرید و فروش سهام و سهم‌الشرکه: شامل حق تقدم سهام و سهم‌الشرکه.
سود و کارمزد بانک‌ها و مؤسسات مالی: شامل جریمه‌ها و سودهای مربوط به صندوق‌های تعاون و قرض‌الحسنه.
سود سهام و سهم‌الشرکه: درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در سهام.
حق عضویت مجامع حرفه‌ای و انجمن‌ها: شامل هزینه‌های عضویت در احزاب و تشکل‌های مجوزدار.
کمک‌ها و جوایز بلاعوض: دریافت کمک‌های مالی بدون نیاز به پرداخت.
مبالغ پرداختی به دستگاه‌های اجرایی: شامل جریمه‌ها، انواع عوارض و مالیات‌ها به جز مالیات بر ارزش افزوده.
حقوق و دستمزد پرداختی: هزینه‌های مربوط به حقوق کارکنان.
حق نگهداری و آبونمان‌ها: هزینه‌های شارژ ساختمان و سایر خدمات.
معاملات نقل و انتقال املاک: طبق ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم.
مال‌الاجاره املاک: مشمول مالیات بر درآمد مال‌الاجاره طبق ماده 53.
درک این موارد به مودیان کمک می‌کند تا گزارشات مالی خود را با دقت بیشتری تنظیم کنند و از درج اطلاعات غیرضروری جلوگیری نمایند.
جریمه‌های عدم ارسال گزارش معاملات فصلی طبق ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم
طبق ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم، عدم ارسال صورت معاملات فصلی می‌تواند جریمه‌های زیر را به همراه داشته باشد:
عدم صدور صورتحساب: جریمه معادل ۱۰٪ مبلغ معامله‌ای که بدون رعایت ضوابط انجام شده است.
عدم ارائه فهرست معاملات: جریمه ۱٪ از معاملاتی که فهرست آن‌ها ارائه نشده است.
مسئولیت تضامنی: استفاده از شماره اقتصادی دیگران باعث مسئولیت تضامنی با صاحب شماره می‌شود.
جریمه در صورت عدم ارائه شماره اقتصادی: جریمه ۲٪ مبلغ معامله.
عدم ارائه صورتحساب‌های خرید: جریمه ۲٪ مبلغ صورتحساب‌های ارائه نشده.
جعل و تقلب: مشمول پیگرد قانونی و جرائم مالیاتی.
عدم رعایت نگهداری حساب: بی‌اعتباری دفاتر قانونی و جریمه ۲۰٪ مالیات منبع.
عدم ارائه مدارک: جریمه ۱٪ صورتحساب‌های ارائه نشده.
غیرقابل بخشش بودن جرائم: جرائم این ماده غیرقابل بخشش و قابل وصول از طریق مقررات مالیاتی هستند.
رعایت این موارد به جلوگیری از جریمه‌های مالیاتی و انجام فعالیت‌های قانونی کمک می‌کند.
سخن پایانی
رعایت قوانین و مقررات مالیاتی، به ویژه در زمینه ارسال گزارشات فصلی، از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم توجه به این موارد می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین و مشکلات مالیاتی برای مودیان شود. بنابراین، آگاهی از الزامات و رعایت دقیق آن‌ها ضروری است.
شرکت پارس حسابان با ارائه خدمات مشاوره حسایداری و کمک در زمینه تهیه و ارسال گزارشات مالیاتی، به شما این امکان را می‌دهد که با اطمینان و دقت بیشتری به امور مالی خود رسیدگی کنید و از بروز مشکلات مالیاتی جلوگیری نمایید. با ما همراه باشید تا کسب‌وکار خود را به بهترین نحو مدیریت کنید.